श्री हेमंत सांबरे यांचे लिखाण

अविरत सावरकर ! ( Persistent Savarkar ) -हेमंत सांबरे  हा माझा स्वतःचा ही अनुभव आहे , आपलाही असेल ! रोजच्या जीवनात आपण चालत राहतो ,काहीतरी करायचे ठरवतो , काम सुरूही करतो ,पण कितीतरी कामे आपण अर्धवट सोडूनही देतो .. आज नवीन वर्ष २०२२ सुरू होत आहे . आपण प्रत्येक जण यानिमित्ताने काही संकल्प करतो व हे संकल्प बहुधा महिनाभर ही टिकत नाहीत आणि हे सुरूच राहते ... सुरू करायचे---सोडून द्यायचे .  पण काही लोक असे असतात की जे एखाद्या कामावर आपली पूर्ण श्रद्धा ठेवतात व ते काम पूर्ण झाल्याशिवाय सोडत नाही . सावरकर चरित्राचा आवाका प्रचंड मोठा आहे ...या चरित्रसागरात आपण जसजसे खोल-खोल जातो तसे अनेक मोती , रत्ने मिळत राहतात .सध्या बाळाराव सावरकर लिखित " स्वातंत्र्यवीर सावरकर- रत्नागिरी पर्व " हे पुस्तक वाचताना जागोजागी सावरकरांचा हा पैलू म्हणजे ' अविरत सावरकर - म्हणजेच Persistent Savarkar '  प्रकर्षाने जाणवला व हा गुण वा पैलू मला स्वतःला खूप भावतो म्हणूनच यावर विस्ताराने लिहावे असे वाटले .  Persistent शब्दांचा अर्थ गुगल वर बघितला तर असा दिला आहे -  "तुमची चूक आहे किंवा तुम...

'प्रेमाचा धागा ' निबंध स्पर्धा दै लोकमत  दिवाळी १९९७-९८ (प्रथम क्रमांक प्राप्त )  -हेमंत सांबरे मी एक कॉलेजात जाणार विद्यार्थी .गावात शिक्षणाच्या सुविधा उपलब्ध नसल्याने तालुक्याच्या गावी जावे लागले .परीक्षा नुकतीच संपलेली, घरी जाण्याची ओढ लागलेली ! आमचे गावाकडचे घर नुकतेच बांधून झाले होते , त्यामुळे त्या घरी जाऊन राहण्याची ओढ मनात होती .मागच्या दिवाळी सणाच्या गोड आठवणी मनात दाटून आल्या होत्या . तो शाळेच्या पहिल्या सत्राचा शेवटचा दिवस होता .परीक्षा झाल्याने कर्तव्यपूर्तीचा आनंद होता .शिपाई सुचनावही घेऊन आल्यावर मुलांच्या मनात आनंदाचे सागर उचंबळून आले .एकदाची आम्हास एकवीस दिवसांची सुट्टी जाहीर झाली .  घरी निघताना तेथील सर्व मित्रांना दिवाळीच्या हार्दिक शुभेच्छा दिल्या .आमच्या प्राचार्यांनी सर्वांना शुभेच्छा देताना, अतिशय छान भाषण केले .प्राचार्यांनी सर्वांनी ' सुट्टीत एखादे तरी चांगले काम करावे , ज्यामुळे तुमच्या आनंदात भर पडेल ' असे सांगितले .प्रत्येकाच्या मनात निरनिराळे संकल्प होते , प्रत्येकजण काय करणार याबाबत चर्चा करत होते . मी अतिशय विचार करून ठरविले की ...

नास्तिकतेकडून अस्तिकतेकडे ! (का व कसे ? ) atheism to deism { Why and How ?  ( श्री गोंदवलेकर महाराज समाधी मंदिर )  हे असे लिहले पाहिजे असे अलीकडेच मनात आले . कारण हा जो बदल झालाय तो काही एकदम , अचानक असा झालाय असेही नाही ! हे कदाचित गेल्या दोन दशकांचा प्रवास आहे , आणि हा प्रवास ही खूप संथ , पण निर्णायक झालाय .म्हणूनच अलीकडे तो माझ्या मनाच्या पातळीवर मला स्वतःलाच खूप ठळकपणे जाणवू लागला ,म्हणूनच ही बदललेली ' जाणीव ' कशी आहे 'व ती 'कशी बदलली 'हे  आपणासोबत मांडावे असे वाटले ..यात मला स्वतःला ही मोकळे होता आले तर पाहावे हा ही विचार आहेच ! मी आपणाशी व्यक्त होत जातो , कसे वाटते तुम्ही ही सांगा . हा कदाचित २००१-२००२ चा काळ असेल ! वयाच्या विशीत असताना वाचन ही बहुविध झाले असेल म्हणा किंवा आपल्याला खूप कळू लागले आहे असा समज असेल पण देवावरचा विश्वास उडू लागला होता ..कदाचित घरच्या लोकांबरोबर मंदिरात ही जात असे , हातही जोडत असेल ...पण त्यात भाव नव्हता ..आपण काही चुकीचे करतोय की काय असा विचार/भावना मनात असायच्या.. तर्कसंगत विचारसरणी व आजूबाजूची परिस्थिती यांची सतत कसरत सुर...

हिंदू धर्म नष्ट का होत नाही ?  हिंदू धर्माला जगातील सगळ्यात प्राचीन धर्म समजले जाते. हा धर्म नक्की किती वर्षे जुना आहे यावर वेगवेगळी मते व्यक्त होतात. कुणी असंही म्हणते की 'हिंदू' हा धर्म नसून ती एक जगण्याची आदर्शवत अशी जीवनपद्धती आहे . या हिंदू धर्माची स्थापना कुणी केली , माहीत नाही !याचा कुणीही प्रेषक वा संस्थापक नाही , तरीही हा धर्म हिंदुस्थानच्या मूळ भूमीवर तरी आजतागायत टिकून आहे , नष्ट असा झाला नाही .   हिंदुस्थान ची ही  मूळ भूमी अतिशय विशालकाय अशी होती , ज्या भूमीला आज आपण " अखंड भारत " असे नाव देतो (जो भूतकाळ आहे ) .अगदी काश्मीर पासून ते थेट खाली हिंद महासागर व आत्ताचा ब्रह्मदेश ते थेट अफगाणिस्तान च्या सीमा व कदाचित त्या ही पुढे ही भूमी विस्तारलेली होती . पण या भूमीचे तुकडे धर्माच्याच आधारावर झाले , विविध कालावधीत! धर्मांतर म्हणजेच राष्ट्रांतर होते हे वेळोवेळी सिद्ध होत राहिले (तरीही हिंदू झोपून राहिले व पुनरावृत्ती होत राहिली )  मोहम्मद बिन कासीम या मुस्लिम हल्लेखोरांपासून सुरू झालेले हे युद्ध , पुढे अल्लाउद्दीन खिलजी , तैमुर , ते थेट औरंगजेब , टि...